Gabinet Konsultacyjny ” Good Clinical Practice ”
KARDIODIABETOLOGIA
Dr nauk Med Joanna Kusowska
www.kusowska.pl

– Prawdopodobnie duża cześć populacji żyje z niezdiagnozowaną cukrzycą. Jakie mogą być pierwsze objawy tej choroby, które powinny nas niepokoić?

Jest z tym problem, ponieważ choroba ta może rozwijać się bardzo długo bez widocznych objawów. Często jest ona wykrywana dopiero „przy okazji” innego schorzenia i czasami pierwszą oznaką cukrzycy są już powikłania choroby, takie jak zawał serca czy udar mózgu. Osoby po 40 roku życia bez czynników ryzyka cukrzycy powinni mieć co dwa lata oznaczaną glikemię na czczo. Natomiast osoby z nadwaga lub otyłością lub z cukrzyca występująca w rodzinie (uwarunkowania genetyczne), powinien monitorować pomiary cukru na czczo lub tzw., glikemii przypadkowej raz na 6 miesięcy.

– Jak ważna jest w tym przypadku profilaktyka?

Od kilku lat ogromny nacisk kładzie się na profilaktykę pierwotną cukrzycy, która polega na modyfikacji stylu życia przez zmniejszenie masy ciała, aby wskaźnik BMI nie był wyższy niż 30. Nadwaga i otyłość są jak tsunami i odpowiadają za wiele chorób t.j., cukrzycę insulinoniezależną typu 2, chorobę niedokrwienna serca, zawał serca i udar mózgu oraz niektóre nowotwory np.. rak jelita grubego, sutka u kobiet, rak trzustki i nerek. Przewiduje się, że na świecie w 2035 roku liczba chorych na cukrzycę z powodu otyłości zwiększy się o 346 proc. i wyniesie 592 milionów osób. W Polsce aż 90 proc. zachorowań na cukrzyce typu 2 związana jest z otyłością. W 2013 roku wydano 7 mld zł na koszty bezpośrednie leczenia tej choroby. W Polsce każdego roku z powodu powikłań cukrzycy wykonuje się 5000 amputacji stóp, 3000 chorych wymaga dializoterapii, 10 000 osób doznaje udaru, a 30 000 chorych umiera z powodu powikłań.

– Brzmi to przerażająco! W jaki sposób temu zapobiegać?

Niezwykle ważna jest odpowiedni sposób odżywiania lub indywidualnie opracowana dieta. Żywienie chorych otrzymujących insulinę a leczonych doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi jest zupełnie odmienne i zależy od wielu czynników. Dietę niskokaloryczną stosujemy w cukrzycy skojarzonej z otyłością lub w cukrzycy typ MODY. Proszę jednak pamiętać, że nadwadze i otyłości sprzyjają także czynniki środowiskowe, takie jak: zanieczyszczenie środowiska, zła jakość produktów spożywczych, leki czy stres.

– Czy pomocna w leczeniu może być też aktywność fizyczna?

Aktywność fizyczna oraz wysiłek programowany obok prawidłowego żywienia ma podstawowe znaczenie w prewencji pierwotnej zespołu metabolicznego i leczeniu cukrzycy. W czerwcu 2014 roku, na International Congress of American Diabetology Association (ADA), prezentowano prace naukowe z Danii, Holandii i Wielkiej Brytanii, które udowodniły, że u chorych na cukrzycę 30-minutowa, poranna aktywność (jogging) jest niewystarczająca, ponieważ brak jest pracy dużych mięśni kończyn przez następne 7-8 godzin nie sprzyja wyrównaniu metabolicznemu a bierne siedzenie przez ok. 40 godz. tygodniowo zwiększa ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych. Pacjent z cukrzycą samodzielnie NIE DECYDUJE o rodzaju aktywności fizycznej
Podkreślano, że aktywność fizyczna, indywidualnie ustalana dla pacjenta z cukrzycą, zwiększa wrażliwość na endogenną insulinę, zmniejsza poziom hemoglobiny glikowanej (HbA1C) oraz prowadzi do wyrównania metabolicznego.

– Nie zaleca więc pani doktor chorym na cukrzycę samodzielnej decyzji o rodzaju podejmowanej aktywności fizycznej?

Zawsze należy skonsultować się ze specjalistą, w celu określenia wszystkich czynników ryzyka, modyfikacji i monitorowania farmakoterapii, opracowania indywidualnego programu żywieniowego oraz zaprogramowania wysiłku fizycznego. ( zalecenia ADA 2014).
Dziękujemy za rozmowę.